Nhan Dan

Van hoa - Khoa hoc - Xa hoi

Thêi sù

§êi sèng chÝnh trÞ

Kinh tÕ - X· héi

 

LÞch sö ViÖt Nam

Cuéc khëi nghÜa Bµ TriÖu

   Bµ TriÖu chÝnh tªn lµ TriÖu ThÞ Trinh. Bµ lµ em g¸i TriÖu Quèc §¹t, mét hµo tr­ëng lín ë miÒn nói Quan Yªn thuéc quËn Cöu Ch©n (Thanh Hãa).

   TriÖu ThÞ Trinh lµ ng­êi cã søc kháe, rÊt gan d¹ vµ m­u trÝ. N¨m 19 tuæi, bµ cïng ng­êi anh tËp hîp nghÜa qu©n, lËp c¨n cø ë Phó §iÒn (HËu Léc - Thanh Hãa).

   §©y lµ mét thung lòng ë gi÷a hai d·y nói ®¸ v«i, võa gÇn biÓn l¹i võa lµ cöa ngâ tõ ®ång b»ng phÝa b¾c vµo xø Thanh. NghÜa qu©n ngµy ®ªm mµi g­¬m, luyÖn vâ, chê ngµy næi dËy. Nh©n d©n kh¾p vïng n« nøc h­ëng øng tham gia. Lßng t«n kÝnh vµ sù ñng hé cña nh©n d©n ®èi víi TriÖu ThÞ Trinh ®· ®­îc ghi l¹i trong mÊy c©u ca:

"Ru con con ngñ cho lµnh,
§Ó mÑ g¸nh n­íc röa bµnh cho voi
Muèn coi lªn nói mµ coi,
Coi bµ TriÖu t­íng c­ìi voi ®¸nh cång".

   N¨m 248, nghÜa qu©n b¾t ®Êu tÊn c«ng qu©n Ng«. C¸c thµnh Êp cña qu©n Ng« ®Òu bÞ ®¸nh ph¸, bän quan cai trÞ kÎ bÞ giÕt, kÎ ch¹y trèn hÕt. Tõ Cöu Ch©n, cuéc khëi nghÜa lan réng nhanh chãng. Thø sö ch©u Giao ho¶ng sî bá ch¹y mÊt tÝch. Sö s¸ch cña nhµ Ng« ph¶i thó nhËn: "Toµn thÓ ch©u Giao chÊn ®éng".

   TriÖu ThÞ Trinh th­êng mÆc ¸o gi¸p ®ång, ®i guèc ngµ, cµi tr©m vµng, c­ìi voi dÉn qu©n x«ng trËn, oai phong lÉm liÖt.

"Hoµnh qua ®­¬ng hæ dÞ,
§èi diÖn Bµ V­¬ng nan"

DÞch nghÜa:

"Vung gi¸o chèng hæ dÔ,
Gi¸p mÆt Vua Bµ khã".

   Nghe tin khëi nghÜa ë Cöu Ch©n vµ thø sö ch©u Giao mÊt tÝch, vua Ng« ph¸i ngay Lôc DËn, mét t­íng rÊt x¶o quyÖt sang lµm thø sö. Lôc DËn cßn ®em thªm 8.000 qu©n sang ®Ó ®µn ¸p. Mét mÆt dïng qu©n sù, mÆt kh¸c y ®em cña c¶i chøc t­íc ra dô dç, mua chuéc c¸c thñ lÜnh ng­êi ViÖt. Mét sè ng­êi dao ®éng, råi m¾c m­u theo ®Þch. TriÖu ThÞ Trinh kh«ng nao nóng, tiÕp tôc cuéc chiÕn ®Êu, ®· hy sinh trªn nói Tïng (HËu Léc, Thanh Hãa); ë ®ã nay cßn l¨ng mé vµ ®Òn thê Bµ.

   Theo truyÒn thuyÕt, Bµ TriÖu ®· chiÕn ®Êu chèng qu©n Ng« trªn ba m­¬i trËn th¾ng lîi. Sau cã kÎ ph¶n béi, tiÕp tay cho giÆc. Bµ kh«ng chèng ®­îc míi lªn nói Tïng tù vÉn.

   Cuéc khëi nghÜa Bµ TriÖu lµ mét sù kiÖn cã ý nghÜa to lín:

   Khëi nghÜa ®· næ ra trong thêi kú bän ®« hé cã lùc l­îng m¹nh ®· ®Æt ®­îc ¸ch thèng trÞ trªn ®Êt n­íc ta, ®Èy m¹nh viÖc ®ång hãa nh©n d©n ta. Khëi nghÜa míi chØ giµnh ®­îc th¾ng lîi b­íc ®Çu, song ®· cæ vò tinh thÇn ®oµn kÕt ®Êu tranh giµnh ®éc lËp cña nh©n d©n ta.

* T­ liÖu tham kh¶o


Thêi sù  §êi sèng chÝnh trÞ  Kinh tÕ - X· héi  V¨n hãa - Khoa häc - Gi¸o dôc
§Çu trang