Nhan Dan

Van hoa - Khoa hoc - Xa hoi

Thêi sù

§êi sèng chÝnh trÞ

Kinh tÕ - X· héi

 

LÞch sö ViÖt Nam

Lª Hoµn vµ cuéc kh¸ng chiÕn
chèng qu©n x©m l­îc thÕ kû X - XI

   N¨m 979, §inh Tiªn Hoµng vµ con tr­ëng lµ §inh LiÔn bÞ mét viªn quan trong triÒu lµ §ç ThÝch giÕt h¹i. TriÒu ®×nh lËp con thø lµ §inh Toµn lªn lµm vua. BÊy giê §inh Toµn míi s¸u tuæi, t«n mÑ lµ D­¬ng thÞ lµm Hoµng th¸i hËu. ThËp ®¹o t­íng qu©n Lª Hoµn lµm phã v­¬ng n¾m binh quyÒn, ®­îc D­¬ng Th¸i hËu giao phã quyÒn chÊp chÝnh thay vua, tù do ra vµo cung ®iÖn. C¸c t­íng §inh §iÒn, NguyÔn BÆc, Ph¹m H¹p sî Lª Hoµn c­íp ng«i cña nhµ §inh liÒn häp nhau khëi binh ®¸nh Lª Hoµn nh­ng bÞ thua. §inh §iÒn bÞ giÕt t¹i trËn, NguyÔn BÆc vµ Ph¹m H¹p bÞ b¾t, sau ®ã bÞ giÕt.

   Mïa thu n¨m 980, nh©n lóc t×nh h×nh néi bé nhµ §inh lôc ®ôc, nhµ Tèng ®em qu©n sang x©m l­îc n­íc ta. §­îc tin qu©n Tèng do HÇu Nh©n B¶o chØ huy s¾p kÐo vµo biªn thïy, D­¬ng Th¸i hËu giao cho Lª Hoµn nhiÖm vô chuÈn bÞ chèng x©m l­îc. Theo ®Ò nghÞ cña ®¹i t­íng Ph¹m Cù L¹ng vµ cña nhiÒu t­íng kh¸c, D­¬ng Th¸i hËu ®· sai ng­êi lÊy ¸o long cæn kho¸c lªn m×nh Lª Hoµn vµ chÝnh thøc mêi Lª Hoµn lªn lµm vua ®Ó cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi l·nh ®¹o cuéc kh¸ng chiÕn.

   Lª Hoµn tù x­ng lµ §¹i Hµnh Hoµng ®Õ, ®æi niªn hiÖu lµ ThiÖn Phóc, lËp nªn nhµ Lª, mµ sö cò th­êng gäi lµ nhµ TIÒn Lª (®Ó ph©n biÖt víi thêi HËu Lª cña Lª Lîi sau nµy).

   Lª Hoµn huy ®éng qu©n ®éi vµ nh©n d©n chuÈn bÞ khÈn tr­¬ng ®Ó chèng qu©n Tèng. Theo kÕ cña Ng« QuyÒn tr­íc ®©y, «ng cho ®ãng cäc nhän ë cöa s«ng B¹ch §»ng chÆn qu©n thñy cña giÆc, ®ång thêi cho ng­êi ®­a th­ sang cho vua Tèng vê xin cho lËp §inh Toµn lªn lµm vua ®Ó lµm kÕ ho·n binh khiÕn qu©n giÆc thªm kiªu ng¹o, chñ quan.

   Th¸ng t­ n¨m 981, qu©n Tèng theo hai ®­êng tiÕn vµo x©m l­îc n­íc ta. C¸nh qu©n bé do HÇu Nh©n B¶o, T«n Toµn H­ng, TrÇn Kh©m Té kÐo vµo L¹ng S¬n. C¸nh qu©n thñy do L­u Trõng, Gi¶ Thùc vµ mét sè t­íng kh¸c chØ huy tiÕn vÒ phÝa s«ng B¹ch §»ng. Lª Hoµn cho qu©n chÆn ®­êng thñy, cho mét ®¹o qu©n nhá ra khiªu chiÕn, vê thua ®Ó nhö giÆc, qu©n Tèng thªm kiªu, chñ quan, tróng kÕ cña Lª Hoµn nªn bÞ qu©n ta ®¸nh tan tµnh, kh«ng cßn ®ñ søc v­ît qua B¹ch §»ng giang ®Ó ®i s©u vµo néi ®Þa. HÇu Nh©n B¶o chØ huy c¸nh qu©n tiÕn vµo n­íc ta theo ®­êng s«ng Th­¬ng. Võa ®Õn Chi L¨ng, ch­a kÞp ®Ò phßng, ®· bÞ Lª Hoµn cho qu©n tr¸ hµng, råi lîi dông sù s¬ hë cña giÆc, bÊt ngê ®¸nh óp, HÇu Nh©n B¶o bÞ giÕt t¹i trËn, qu©n Tèng bÞ ®¸nh b¹i, TrÇn Kh©m Té ®­îc tin, rót ch¹y vÒ n­íc. Lª Hoµn chØ huy qu©n sÜ thõa c¬ truy kÝch, qu¸ nöa sè qu©n cña TrÇn Kh©m Té bÞ chÕt, c¸c t­íng giÆc lµ Qu¸ch Qu©n BiÖn, TriÖu Phông H­ng bÞ b¾t. T«n Toµn H­ng, L­u Trõng, Gi¶ Thùc, V­¬ng So¹n ch¹y tho¸t vÒ n­íc nh­ng ®Òu bÞ vua Tèng chÐm ®Çu hoÆc tèng ngôc giam ®Õn chÕt. Cuéc x©m l­îc cña nhµ Tèng bÞ ®¹i b¹i.

   Cuéc kh¸ng chiÕn cña qu©n d©n §¹i Cå ViÖt d­íi sù l·nh ®¹o cña Lª Hoµn ®· th¾ng lîi vÎ vang. Th¾ng lîi ®ã cµng cñng cè v÷ng ch¾c thªm nÒn ®éc lËp, thèng nhÊt cña ®Êt n­íc, gãp phÇn t« th¾m thªm truyÒn thèng yªu n­íc, tù c­êng, bÊt khuÊt cña nh©n d©n ta.


Thêi sù  §êi sèng chÝnh trÞ  Kinh tÕ - X· héi  V¨n hãa - Khoa häc - Gi¸o dôc
§Çu trang